Hevalên hêja yên Dezgeh Cemal Nebez,

 Kurdên hêja!

 Di meha îlonê de gelek rojên bibîranîna bêedaletiya kurdan heye, rojeke nû ya bîranînê jî roja mirina Jîna ya ji Mehabadê ye.

Di salvegera berxwedana Jin-Jiyan-Azadî de bi taybetî Rojhelat di bin xeteriyê de ye

Beriya salekê di 16’ê Îlonê de, jineke ciwan a Kurd ji navçeyên Kurdistanî yên Îranê, bi navê Jîna (an jî Mehsa, ku navê wê di kaxezên wê yên fermî de bi zimanê farisî hatiye tomarkirin), di dema serdanê de ji aliyê polîsên exlaqî yên Îslamî yên wî welatî ve bi tundî hat girtin. bo Tehranê bû. Li ser awayê ku Jîna serê xwe girêda bû. Dema ku Jina pê hesiya ku ew ê bê girtin û ji bo lêpirsînê di bin tecrîdê de birin qereqola polîsan, wê bi cesaret li ber xwe da, ku ev yek hate belge kirin. Piştî ku ew di demeke kurt de mir, di dema ku hê di bin çavan de bû, ew li seranserê Îranê beşek bi navê xwe yê farisî Mehsa û hinekî jî bi navê Jîna hate naskirin. Bi mehan ji aliyê ciwan, xwendekar û xwendekaran ve gelek caran nerazîbûn hatin lidarxistin. Tişta ku di 11ê Îlonê de li Tehranê qewimî, binpêkirina hovane ya rûmeta mirovî ya yek ji wan û paşê mirina wê, divê bibe hişyariyek û ji bo guhertina şert û mercên heyî. Lê mela li ser kursê man. Cihê ku xwenîşandanên mezin çêbûn, hêzên ewlehiyê bi tundî li Rojhelatê (Rojhilatê Kurdistanê), li navçeyên Kurdistanî yên Îranê, bi tundî xistin.
Piraniya hukmên îdamê yên ji aliyê dadgehên olî yên welat ve ji destpêka xwepêşandanên Jin-Jina-Azadî ve li dijî Kurdan hatine dayîn.

Rêberê Şoreşê Ayetullah Xumeynî hebû

Ji ber ku tedbîrek e, wekî bibîrxistinê ye ku rêberiya Komara Îslamî ya Îranê bi dilsozî mîrateya rêberê şoreşa îslamî Xumeynî hilgirtiye, wek ku ji wê demê ve (piştî mirina wî di 3ê Hezîrana 1989an de) kiriye.

Bi rastî, ew Ayetullah Xumeynî bû, ku bi xwe di rojên destpêkê de şoreşa îslamî organîze kir, ku paşdemayîna Kurdên Rojhelat ji bo beşdarbûna di şoreşa Îslamî de, xwesteka wan ji bo otonomiyê ji bo Rojhilatê Kurdistanê, piştî demekê ji rawestana taktîkî ya şoreşa Îslamî diyar kir. Kurdên bi tundî hatin cem hev. Yên ji Dr. Ebdulrehman Qasimlo, rêberê niha yê Kurdên bi pêşengîya DPK-Îranê, planek ji bo entegrasyona wan di nav Dewleta Islamî ya nûbûyî de amade kir. Lê rêberê olî bi awayekî komî fetwa îslamî li dijî wan rakir û dema ku şerê Îraq û Îranê di 22ê Îlona 1980ê de dest pê kir (bi êrîşa Seddam Husên bo ser Iraqê), rêberê şoreşger Xumeynî zanî ku vê rewşê bikar bîne da ku daxwazên gel bi pêş bixe. Ji bo ku Kurd xwerêveberî/xweserî ji bîr bikin. Dema ku şer piştî heşt salan bi agirbesteke ku ji aliyê Xumeynî bi xwe ve hatibû îmzekirin, bi hejmareke bêhejmar qurbaniyên Kurd li her du aliyên sînorê bi Iraqê re bi dawî bû.

Ayetullah hîna jî li ser helwesta xwe ya nebûna otonomî û çarenivîsa Kurdan li Îrana Îslamî ma. Lê hêvî ji kurdan re çêbûn. Wan difikirîn ku wan pêşniyarek ji bo danûstandinê wergirtiye dema ku Dr. Di 13ê tîrmeha 1989an de, Qasimlo di apartmanekê de bi muzakereyan re hevdîtin pêk anî. Lêbelê, ew bi fermana îdamkirina wî hatibûn, wekî belgeyên ku ji hêla polîsên Viyanayê ve hatine amadekirin nîşan didin.
Serkirdayetiya nû ya ku piştî wefata rêberê şoreşger hat avakirin, piştre bi tundî û bi heman rêbazan berdewam kir. Piştî sê salan di 17’ê Îlona 1982’an de gelek siyasetmedarên Kurd li sirgûnê hatin darvekirin. Ew serkirdayetiya mayî ya DPK-Îranê bû ku li ser vexwendina Enternasyonala Sosyalîst li Berlînê bû. Ew û kesên din ên li odeya paşîn a restorantê bi çekên lûledirêj hatin înfazkirin. Piştî mehkemeyek dirêj, dadgeha Berlînê karî bi zelalî eşkere bike ku qatil li ser navê serokê dewleta Komara Îslamî ya Îranê kar kirine.

Biryara dadgehê hêja ye. Lê di asta siyasî de tiştek nehatiye guhertin.

Tiştekî ne asayî, Serokê WKIyê ji ber serkeftina kongreya HDPê pîroz kir

Em bi bîr tînin ku HDP'ê ku li Tirkiyeyê gelek caran bi qedexekirina partiyan hat tehdîdkirin, di hilbijartinên dawî de dengên kêmtir bi dest xist û her du hevserokên wê yên ku niha cezayê girtîgehê dikişînin, bi hev re li wir îstifa kirin.

Enstîtuya Kurdî ya Washîngtonê ku ji sala 1996’an vir ve heye, niha bi awayekî eşkere û di serî de bi awayekî vekirî li kêleka HDP’ê ye: WKI ji ber kongreya xwe ya serkeftî HDP’ê pîroz dike. Di rastiyê de HDP’ê ji rewşa çewisandina hertimî ya rejîma Edogan kariye ji xwe re çareseriyekê bibîne.

Partiyên mayî yên HDPê ku ji sala 2015an ve bi berdewamî ji aliyê hêzên ewlehiyê ve hatiye dorpêçkirin û rastî êrîşên tundrewên milî yên rastgir ên Tirkiyê tê, vê dawiyê karî 4emîn kongreya xwe ya awarte li dar bixe û piştî şêwirê bi yekdengî du hevserok hatin hilbijartin. bi erkekî taybet.

Erkek taybet, û du axaftinên dîrokî

Di biryarnameya taybet de doza qedexekirina HDP'ê, weke mînak beriya hilbijartinên herêmî yên sala 2024'an li Tirkiyeyê bê kirin, hate sererastkirin. Ger hewce be yan jî şîret hebe, her du serok yan jî wekîlên din ên HDPê dê dîsa jî bên hilbijartin, çi wekî endamên partiyên din, çi partiyên piçûk ên çepgir û çi Keskên Çep bin. Ji bo başkirina rewşa kurdan li Tirkiyê dengên ku HDP were qedexekirin jî winda nabe.

Li Tirkiyê nû! Partiyên Çepgir ên biçûk nerazî ne ku navên pro-Kurd bên binavkirin

Niha di nûçeyên heyî yên medyayê de ne tenê HDP ye ku wekî alîgirê Kurdan tê binavkirin. Ev yek hêviyê dide tevgereke ku her ku diçe xurt dibe, ber bi hevgirtineke vekirî ya bi Kurdan re, ku heta niha gelek caran di raya giştî de bi tenê hiştibûn.

 Axaftina balkêş a her du hevserokên nû li ser malpera HDP'ê hat weşandin.

Kesê ku biçe malpera HDPê û axaftinên ku yek jê bi eslê xwe bi tirkî û ya din bi kurdî bû bixwîne, dikare wekî me bibîne ku hêjayî parastinê ne û berî her tiştî hêjayî dîtinê ne.

 Li ser navê xwe

Ji ber ku îsal ji bo naskirina xwediyê Xelata Cemal Nebez a sala 2023an, em berdewam in li ser hewldana xwe ji bo dîtina çareseriyeke guncaw. Niha em tenê dikarin dubare bikin ku em şanaziyê bi rijdbûna wan dikin û dixwazin xebata wan ya hêja di xizmeta perwerdeya bi zimanê Kurdî de li Rojhelat û deverên Kurdistanî yên Îranê bi berfirehî bidin naskirin.

Bi hemû daxwazên xweş.

Reez w silav
Jemal Nebez Stittung

Li vir di galeriyê de em çend pirtûk û nivîsên hevnavê xwe nîşan didin. ku bi eşkere li ser malpera wî ya domdar têne navnîş kirin: https://jemalnebez.org/jemalnebez_literatur.html

Heke hûn xwediyê tîpek Jemal Nebez e ku ne di navnîşê de ye, ji kerema xwe bi forma pêwendiya me agahdar bikin. Armanc pênaseyeke berfireh a berhem û nivîsên hevjînê me ye. Her alîkarî bi xêr hatî.